In zijn vierde brief aan Jef Rademakers, verstuurd in 1986, voegt Gerard Reve een bijna profetisch postscriptum toe: 'Kan je deze brief indirect bewaren, of voor mij copiëren? Ik bedoel dat het toch zonde zoude zijn als hij verloren ging.'

Rademakers volgt het advies en bewaart de correspondentie jarenlang thuis, tot Sam De Graeve van uitgeverij B&L per toeval op de map met kladjes stoot en suggereert om de bijdragen uit te geven in een elegant boekje met roze kaft en rode letters, onder de titel Zeer Fijne Boy.

In totaal schreef de Grote Volksschrijver, zoals Reve zich graag liet noemen, negentien brieven naar Rademakers, eerst een zakelijk contact, later uitgegroeid tot een goede kennis.

Rademakers, nog altijd actief als vertaler, maakte in Nederland en Vlaanderen furore als producent van het softerotische programma De PinUp Club, en als documentairemaker. Hij kwam in die laatste hoedanigheid in de jaren 80 in contact met Reve. Dat resulteerde, onder meer, in een vierluik op televisie over de vele vormen van Mariaverering in Europa: gefundenes Fressen voor Reve die als excentrieke gelovige een eigen jargon rond de moederfiguur fabriceerde (doorgaans niet echt in lijn met de doxa en praxis van de Katholieke Kerk).

De brieven zijn grotendeels in die periode gestuurd en tonen een Reve die, voor mensen bekend met de figuur en zijn oeuvre, niet echt verrast. De auteur komt naar voren als een ijdeltuit, maar een ijdeltuit die het van zichzelf weet en met humor relativeert, en die ook beseft dat hij niet anders kan: als publiek persoon moet hij trouw blijven aan zijn eigen kokette imago.

Ook later in de brieven blijkt die gevoeligheid intact wanneer hij in 1993 een lijstje doorgeeft van de garderobe die hij zoekt voor een ander programma met Rademakers: 'Nu de schoenen. Maat 45, donker en ouderwets, met nogal hoge maar nog net niet nichterige hakken.'

Dat programma, een soort terugblik op zijn leven terwijl Reve van Frankrijk naar zijn nieuwe woonst in België rijdt, kwam er echter niet om praktische redenen.

Zeer Fijne Boy is als titel ontleend aan de aanhef van de laatste brief, en de bundel bevat niet alleen heerlijke details zoals de bankrekeningnummer van Reve, ze toont vooral in gecondenseerde vorm alles wat de auteur zo kenmerkend maakt. Zijn heerlijke eigenwaan: 'de koningin wil alleen maar mijn boeken nog hebben.' Zijn provocerende natuur, wanneer hij refereert aan Filip Dewinter van - toen nog - Vlaams Blok: 'een heel jong, knap en altijd monter en hoffelijk persoon'. Zijn melancholie die hij terloops laat vallen na een passage over legbatterijkippen: 'onze moderne bestaan heeft iets gebroken'.

Gaat het boekje, versierd met quotes in het origineel handschrift, nieuwe fans opleveren? Neen, natuurlijk niet. Maar voor Revianen en literaire acolieten kan het kleinood uitgroeien tot een soort reliek. Alsof hun Messias na vijftien jaar even uit de dood herrees.

B&L, 112 blz., 19,99 €.

Geen fanclub zo vervelend als de revianen. Vijftien jaar na het verscheiden van hun schutspatroon Gerard Reve slaapt een groepje pensioengerechtigden nog altijd met het werk van ‘de grote volksschrijver’ onder het hoofdkussen. Zij zullen verheugd zijn met de honderd pagina’s die ‘Zeer Fijne Boy’ telt – het risico op nekklachten is beperkt. Negentien brieven bevat het boekje, gericht aan tv-maker Jef Rademakers, aan wiens tv-programma’s Gerard Reve in de jaren 80 en 90 zijn medewerking verleende. De voorbereiding van die programma’s bepaalt voor een groot deel de inhoud van de correspondentie. Gerard bespreekt tot in detail zijn wensen voor de opnamelocaties, kledingkeuze, voiceoverteksten en wat niet al. De werkmemo’s vervelen snel voor wie geen fan is van één van beide heren. Gelukkig valt er genoeg te lachen: Reve laat zijn goddelijk licht schijnen op het feminisme, de neerwaartse evolutie van plastic aanstekers, de naamgeving van Rademakers’ verwachte dochter en het katholieke geloof, genoeglijk dooraderd met recreatief racisme en provocatieve pederastie. Jammer dat Reves schrijftalent nog benadrukt moet worden door overbodige bijdragen van drie fanboys – Mathias Danneels, Christophe Vekeman en de geadresseerde zelf. Beter was ‘Zeer Fijne Boy’ een dertigtal pagina’s dunner geweest.